Kliker – czyli warunkowanie instrumentalne przy użyciu znacznika.      

Brzmi może dość skomplikowanie ale zasada użycia jest prosta i co najważniejsze  czytelna dla psa.
Podstawową zasadą, na której opiera się działanie klikera jest skojarzenie dźwięku klikera z nagrodą.
Dźwięk klikera wskazuje psu jakie zachowanie jest nagradzane, dlatego po użyciu klikera każdorazowo należy psa nagrodzić.
Aby nasz pies zrozumiał za jakie zachowanie zostaje nagrodzony, nagroda musi znaleźć się w posiadaniu psa w momencie gdy to zachowanie jest prezentowane. Zwykle używamy w tym celu pochwały słownej, jednak w praktyce często trudno o precyzyjne i odpowiednio szybkie nagrodzenie psa.  Dźwięk klikera jest natomiast dla psa natychmiastową informacją podaną „w punkt”, że właśnie wykonuje zachowanie, o które nam chodzi i oznacza tyle samo co stosowane zwykle „dobry pies”, „super”, „o to chodzi”.  Dźwięk klikera ma przy tym kilka przewag nad nagradzaniem za pomocą pochwały słownej:

– dźwięk klikera jest charakterystyczny i wyróżnia się z otoczenia;

– klikniecie można zastosować szybkiej i precyzyjniej – dzięki temu możemy wychwytywać i nagradzać nawet bardzo szybkie ruchy psa jak np. odwrócenie głowy;

– dźwięk klikera zawsze brzmi tak samo, niezależnie od osoby która klikera akurat używa oraz jest niezależny od naszych emocji, które często wpływają na ton głosu.

Aby rozpocząć pracę z klikerem konieczne jest wypracowanie skojarzenia dźwięku klikera z nagrodą.
W tym celu skup uwagę psa na sobie np. wołając go po imieniu. Naciśnij kliker i natychmiast podaj psu nagrodę (smakołyk). Tą sekwencję klik-nagroda powtórz kilkanaście razy. Sesję treningową powtórz kilka razy w ciągu dnia. Po kilku takich sesjach u psa utrwali się skojarzenie i związek między nagrodą, którą pies otrzymuje a podanym chwilę wcześniej dźwiękiem. Każdy pies uczy się w innym tempie, nie zrażaj się wiec, jeżeli Twój pies będzie potrzebował więcej niż kilku sesji do wyrobienia skojarzenia.

UWAGA:

Klikera nie można używać do przywołania psa czy zwracania jego uwagi, nie stanowi również żadnej komendy sam w sobie. Jest jedynie sygnałem oznaczającym dla psa nagrodę za zachowanie, które pies w danym momencie prezentuje/wykonuje.
Każdorazowo dźwięk klikera musi pociągać za sobą nagrodę w postaci smakołyka. Dlatego zawsze po użyciu klikera trzeba psa nagrodzić. Kiedy już skojarzenia zostało utrwalone można rozpocząć właściwy trening przy użyciu klikera.

Kilka informacji na początek pracy z klikerem:

– używaj małych i najlepiej miękkich smakołyków, które pies może od razu połknąć. Jest to ważne aby pies nie poświęcał zbyt wiele czasu na przeżucie i pogryzienie nagrody i nie rozpraszał się.

– smakołyki trzymaj przy sobie w saszetce, a nie w ręce, by pies nie koncentrował się na smaczkach trzymanych na widoku.

– sesje treningowe wykonuj zawsze, gdy pies jest lekko głody – w ten sposób zwiększysz jego motywację do pracy. Najedzony pies może nie mieć ochoty na kolejne smakołyki.

– nie trenuj gdy jesteś zmęczony lub zdenerwowany. Sesje treningowe powinny być dla obydwu stron wspólną zabawą, a nie przykrym obowiązkiem.

– ucz tylko jednego zachowania na raz w danej sesji.

– pamiętaj, że sesje powinny być krótkie aby pies się nie zniechęcił i nie stracił zainteresowania. Lepiej powtarzać sesje częściej niż je wydłużać.

– każdą sesję zakończ specjalną nagrodą – np. większą ilością smaczków, zabawą lub chwilą pieszczot (zależnie od tego co Twój pies najbardziej lubi)

– w trakcie sesji nie odzywaj się do psa, nie wykonuj zbyt wieku ruchów.

– dane zachowanie klikaj zawsze tylko raz!

– jeżeli omyłkowo klikniesz niewłaściwe zachowanie i tak wydaj psu nagrodę.

– zachowanie nagradzane  będzie przez psa powtarzane, a powtarzane utrwala się. Kiedy pies nauczył się danego zachowania czas dodać komendę słowną, kliker natomiast stopniowo zostanie wycofany.

– każda sesja powinna się zakończyć prawidłowo wykonanym zadaniem/czynnością (sukcesem). Dzięki temu pies będzie miał poczucie dobrze wykonanej pracy i kolejną sesję treningu rozpocznie chętniej i z większą motywacją.

Do nauki zachowań wykorzystujemy 3 metody:

– naprowadzanie – czyli zachęcanie psa do wykonania danej czynności np. ręką lub targetem (metoda opiera się na pomaganiu psu poprzez naprowadzenie na dane zachowanie, a następnie podpowiadanie gestem)

– kształtowanie – czyli doprowadzanie do pożądanego zachowania poprzez nagradzanie kolejnych etapów danej czynności (metoda opiera się na nagradzaniu samodzielnie wykonywanych poszczególnych etapów docelowego zachowania, które stopniowo prowadzą do ostatecznego jego kształtu – przypomina to zabawę w „ciepło-zimno”)

– wyłapywanie – czyli nagradzanie spontanicznie wykonywanej czynności, którą chcemy uzyskać (metoda opiera się na obserwowaniu, zaznaczaniu i nagradzaniu  zachowań, które pies prezentuje samoistnie i spontanicznie)

opracowanie własne dog.net.pl

Dlaczego pies ciągnie? Odpowiedź jest prosta – zwykle dlatego, że dzięki temu szybciej może dojść do obranego celu lub dotrzeć do obiektu swoich zainteresowań. Ciągniecie oznacza zatem uzyskanie korzyści.

Jak zatem oduczyć ciągnięcia na smyczy?

Poprzez odwrócenie tej sytuacji – tylko luźna smycz powinna zapewniać możliwość poruszania się do przodu.
Idź z psem w obranym kierunku tylko wówczas, gdy smycz nie jest naprężona. W momencie gdy pies zaczyna ciągnąć, zatrzymaj się i nie pozwól by pies zrobił nawet najmniejszy krok dalej. Nie ciągnij psa do siebie ani nie szarp smyczy. Poczekaj, aż pies ją poluzuje i dopiero wówczas kontynuuj spacer.
W przypadku większych uparciuchów możesz także spróbować innej metody – gdy pies napręży smycz, zatrzymaj się, a następnie odwróć w przeciwnym kierunku i zabierz psa ze sobą. idź chwilę w przeciwnym kierunku oddalając się od celu. Gdy pies zrówna się z Tobą, pochwal go, nagródź i rozpocznij marsz w pierwotną stronę. W ten sposób pies uczy się, że ciągnięcie nie tylko nie przybliża do celu, ale też od niego oddala.
Nauka chodzenia na luźnej smyczy wymaga wiele cierpliwości, opanowania i konsekwencji. Wybierając się na spacer przeznaczcie sobie więcej czasu niż standardowo, aby móc w spokoju i bez presji czasu trenować tą umiejętność.

opracowanie własne dog.net.pl

Targetowanie polega na dotknięciu nosem przez psa dowolnego przedmiotu. Przykładowo naszej otwartej dłoni.
To doskonałe, proste ćwiczenie dla początkujących i dobry punkt wyjścia do dalszej nauki zachowań.

Jak nauczyć targetowania?

– stań lub przykucnij na przeciw psa. natrzyj jedną dłoń czymś smakowitym (np. pasztetem), do drugiej dłoni weź smakołyk i schowaj za siebie.
– teraz wystaw dłoń natarta pasztetem przed psa, na kilak cm od jego nosa. gdy pies jej dotknie, natychmiast schowaj dłoń za siebie, i wypowiadając pochwalę nagródź psa smakołykiem z drugiej ręki.
– gdy pies opanuje ten etap możesz zacząć oddalać dłoń nieco dalej, tak by pies musiał podejść jeden lub kilka kroków i stopniowo zwiększaj dystans by pies podążał za dłonią.
– pamiętaj, by co kilka powtórzeń w sposób losowy zmieniać ręce, aby pies umiał targetować obydwie
– możesz także dodać komendę słowna np. DOTKNIJ lub NOS

opracowanie własne dog.net.pl

czas na skupienie

Kontakt wzrokowy to podstawa w treningu psa.
Zanim zaczniesz naukę innych zachowań, naucz psa skupiania uwagi na sobie i nawiązywania kontaktu wzrokowego. Pies, który nie patrzy na opiekuna i nie ma z nim kontaktu, nie będzie też wykonywał jego poleceń.
– aby nauka była efektywna pies musi wiedzieć, że koncentracja uwagi na opiekunie przynosi mu korzyść;
– stan na przeciw swojego psa i zawołaj go po imieniu. Gdy tylko pies na Ciebie spojrzy pochwal go i wydaj smakołyk;
– gdy pies już reaguje właściwie na swoje imię, dodaj do tego komendę słowną np. UWAGA;
– po wypracowaniu komendy słownej możesz także dodać sygnał optyczny. W tym celu przystaw palec do nosa i wypowiedz komendę.
Możesz także jednocześnie uczyć komendy słownej i optycznej podając obydwie w momencie, gdy pies na ciebie spojrzy.

opracowanie własne dog.net.pl

Siadanie na polecenie jest jedną z pierwszych umiejętności, które uczymy psa.

JAK NAUCZYĆ PSA POLECENIA SIAD

Aby nauczyć psa siadania, weź do ręki smakołyk, a następnie prowadź go bezpośrednio nad głową psa w kierunku do tyłu. Ta pozycja w naturalny sposób wymusza posadzenie zadu. Gdy pies usiądzie pochwal go i nagródź go smakołykiem.
pamiętaj aby smakołyk kierować bezpośrednio i nisko nad głową psa, aby nie prowokować go do podskakiwania
gdy pies rozumie ten etap dodaj komendę SIAD
gdy pies potrafi już siadać na komendę możesz dodać także sygnał optyczny. W tym celu wystaw otwartą dłoń przed siebie tuż przed wydaniem komendy słownej. Z czasem spróbuj użycia wyłącznie gestu.
Od tej pory możesz zamiennie stosować komendę słowną i sygnał optyczny

opracowanie własne dog.net.pl

Nauka warowania należy do podstawowych umiejętności jakie powinien opanować w zasadzie każdy pies. Punktem wyjścia do nauki może być pozycja SIAD.

uczymy warowania

wydaj polecenie siad, następnie weź smakołyk i poprowadź rękę ze smakiem od nosa psa w dół w kierunku podłogi tak by się położył. Jeżeli uda się za pierwszym razem – super! pochwal psa i nagródź smakołykiem
jeżeli pies nie wie co ma zrobić i pochyla głowę lub ugina łapy ale się nie kładzie, zacznij od nagradzania poszczególnych etapów (pochylenie głowy, ugięcie łap) i stopniowo wymagaj coraz głębszego pochylenia, aż w końcu pies przyjmie odpowiednią pozycję
możesz także popróbować i jeżeli pies jest pochylony ale nadal nie przyjmuje pozycji, skieruj smaczka ku klatce piersiowej lub wsuń między przednie łapy. Pies próbując zdobyć smakołyk zwykle się położy
kiedy pies opanuje już naprowadzanie ze smakołykiem, wykonuj to samo ćwiczenie bez niego, naprowadzając jedynie ręką.
teraz możesz dodać także komendę słowną: WARUJ i pomału szlifować ta umiejętność, wycofując naprowadzanie i zastępując je gestem – sygnałem optycznym, które możesz stosować na przemian z komenda słowną.

opracowanie własne dog.net.pl

NAUKA KOMENDY ZOSTAŃ

wydaj polecenie SIAD lub WARUJ, po jego wykonaniu nie nagradzaj od razu, lecz odczekaj chwilkę (ok 2sek), pochwal i wydaj smakołyk, zanim pies się ruszy i zmieni pozycję.W kolejnych próbach wydłużaj czas, pamiętając, by robić t nieliniowo.
kiedy pies potrafi wytrzymać w pozycji gdy przy nim stoisz, możesz rozpocząć naukę zostawania na odległość. Wydaj polecenie SIAD lub WARUJ, zrób jeden krok w tył i natychmiast powróć do psa. jeżeli pies wytrwał w pozycji pochwal i wydaj nagrodę.
powtarzaj to ćwiczenie stopniowo zwiększając odległość o kolejny krok, jeżeli pies zrywa komendę, to znaczy, że nie przepracował właściwie poprzedniego etapu i należy wrócić do etapu gdy pies poprawnie wykonuje ćwiczenie
kiedy pies potrafi zostać w pozycji gdy odchodzisz od niego po linii prostej, możesz zmodyfikować ćwiczenie i zacząć odchodzić po łuku, na boki, obchodząc psa wokół oraz odchodząc od niego tyłem. Możesz także dodać z czasem elementy ruchu tj kilka podskoków, pajacyki, przykucnięcie itp.

opracowanie własne dog.net.pl

To dość proste ćwiczenie, potrafi jednak przysporzyć kłopotów, jeśli nie wiemy jak poprawnie naprowadzić psa.

pierwsze kroki w nauce cofania

? Stań na wprost psa, trzymając smakołyk w zaciśniętej dłoni tuż przed nosem psa. Wykonaj taki ruch ręką (na psa), który zmusi psa do zrobienia kroku w tył, by mógł zjeść smakołyk. Możesz nieco obniżyć rękę ze smaczkiem i skierować ją ku jego klatce piersiowej. gdy wykona jeden kroczek pochwal i nagródź psa.
?w początkowym okresie do nauki możesz wykorzystać wąski korytarz lub ciasno ustawione hopki, by pies cofał się po linii prostej i nie miał możliwości wykonania innego ruchu niż do tyłu.
?Gdy pies potrafi już wykonać przynajmniej jeden krok w tył dodaj komendę „cofnij się” bezpośrednio zanim postawi krok do tyłu, po czym od razu go pochwal i wydaj smakołyk. Z czasem przed wydaniem nagrody poczekaj, aż pies zrobi dwa-trzy kroki.
?Gdy pies już mniej więcej wie, że chodzi o ruch tylnych łap, zacznij chodzić w jego kierunku (w taki sposób jakbyś chciał go zablokować). Pies od razu powinien iść do tyłu.
Do tego ćwiczenia można wprowadzić także komendę optyczną (gest ręką).
?Z czasem wykonuj coraz mniejsze kroki w stronę psa, powinien on wykonać cofanie na gest ręką i komendę słowną.
Na tym etapie po wykonaniu ćwiczenia (kilka wykonanych w tył kroków) możemy rzucać psu smakołyk, aby nie przywoływać go do siebie.

opracowanie własne dog.net.pl

koszmarna kąpiel?

Dla wielu psów oraz ich opiekunów kąpiel to traumatyczne doświadczenie. Czy Wasz pies ucieka na słowo kąpiel i chowa się w ciemnym kącie? Do łazienki zaciągany jest na smyczy i siłą?
A może w chwili nieuwagi czmycha z wanny cały w pianie?
Czy wiecie, że kąpiel w wannie lub brodziku prysznicowym może być przyjemnym doświadczeniem dla psa, bez oznak stresu i siłowych metod?

Jak przyzwyczaić psa do kąpieli?

? zacznij trening od pierwszego dnia, nie czekając na naglącą potrzebę,
? codziennie powtarzaj ćwiczenie, aby dla psa stało się normalną codzienną rutyną i zwyczajnym elementem w ciągu dnia,
? nigdy nie zmuszaj psa silą do wejścia do łazienki/wanny/brodzika
? w początkowym okresie ćwicz jedynie wchodzenie do łazienki i nagradzaj psa za dobrowolne wejście (zwłaszcza, jeśli czuje się niepewnie i niezbyt chętnie przebywa w tym pomieszczeniu,
? następnie zachęć psa smakołykami do wejścia do wanny lub brodzika. Możesz poukładać smaczki na brzegu wanny lub wrzucić do środka wanny/brodzika, pozwól psu zdecydować kiedy i na jak długo wejdzie by zjeść smakowitości,
? kiedy psiak już swobodnie i bez stresu wchodzi, lekko odkręć wodę i dalej skarmiaj psa (nie mocz go jednak, niech oswaja się z brzmieniem odkręconej wody, pozwól mu się napić jeśli będzie chciał)
? gdy psiak już nie reaguje na odkręconą wodę, zacznij delikatnie moczyć mu łapy jednocześnie chwaląc i nagradzając (możesz na brzegu zostawić dużo smaczków by psiak zjadał je, gdy będzie kąpany)
? teraz powinno już pójść z górki. Możesz dodać polecenie np. „kąpiel”, gdy prowadzisz psa do łazienki.
Po odpowiednim treningu Twój pies może tak jak moje bestie – na sygnał optyczny i komendę wbiegać radośnie do łazienki, wskakiwać do niej i czekać grzecznie aż przyjdę by nagrodzić smaczkiem i wypłukać lub wyprać futro 🙂

NAUKA ZATRZYMYWANIA

?Naukę zatrzymywania się na komendę rozpoczynamy od wydania psu polecenia „równaj“. Rozpoczynamy spacer na krótkiej lecz luźnej smyczy skupiając uwagę na sobie. W pewnym momencie zatrzymujemy się w miejscu i jednocześnie wypowiadamy polecenie „STOP“. Pies jest ograniczony długością smyczy, która nie pozwoli mu iść dalej, więc będzie musiał się zatrzymać. Kiedy tylko to zrobi natychmiast podajemy sygnał nagrody „dobrze“ i nagradzamy smakołykiem.
Alternatywną metodą będzie wykorzystanie klikera zamiast podawania sygnału nagrody „dobrze“.
?Kiedy już psiak skojarzy brzmienie komendy z oczekiwanym zachowaniem to samo ćwiczenie zaczynamy powtarzać na zupełnie luźnej smyczy. Wypowiadamy polecenie „stop“ i zatrzymujemy się w miejscu czekając na reakcję psa. Początkowo nagradzamy każde zatrzymanie psa na komendę – nawet, jeżeli zatrzyma się nie od razu, a po kilku krokach. Z czasem nagradzamy tylko te szybsze reakcje kiedy pies zatrzyma się blisko nas.
UWAGA – jeżeli pies nie reaguje na komendę zatrzymującą używamy smyczy do zatrzymania, tak by każdorazowo na wypowiedziane polecenie pies stanął w miejscu.
?Na najbardziej zaawansowanym etapie treningu ćwiczymy bez smyczy stosując tą samą metodę przy czym stopniowo dążymy do coraz większego dystansu – wypowiadamy komendę zatrzymującą z odległości kilku kroków. Pies powinien stanąc w miejscu niezależnie od tego czy akurat idzie przy nodze czy biegnie przed nim oraz niezależnie od tego czy oddala się od opiekuna czy biegnie w jego kierunku.