Wszystko o hodowli psów
Ten dział poświęcony jest zagadnieniom związanym z hodowlą psów.
Zawiera informacje przydatne dla każdego początkującego hodowcy, na temat procesu rejestracji hodowli, wymagań hodowlanych, zasad zgłaszania psów na wystawę wraz z opisem systemu ocen i przyznawanych tytułów.
Wszystkie informacje zostały zebrane na podstawie wytycznych i regulaminów ZKwP.
Klikając na poniższe zakładki, poznasz szczegóły:

METRYKA
to certyfikat urodzenia psa lub inaczej mówiąc psi akt urodzenia potwierdzający jego pochodzenie i przynależność do danej rasy. Otrzymuje ją każde rasowe szczenię z miotu, którego rodzice posiadają uprawienia hodowlane. Metrykę otrzymuje hodowca, czyli właściciel hodowlanej suki z oddziału ZKwP zgodnie z właściwym miejscem rejestracji.
UWAGA – kiedyś przy wydawaniu metryk obowiązywała zasada, w myśl której metryki otrzymywało tylko pierwszych 6 szczeniąt z miotu. Aktualnie wszystkie psy w miocie otrzymują ten dokument, bez względu na liczbę urodzonych szczeniąt. Nie ma zatem możliwości by hodowca jej nie posiadał.
Przed wydaniem metryki szczenięta przechodzą przegląd hodowlany i są chipowane/tatuowane. W przypadku stwierdzenia istotnych wad lub odchyleń od wzorca (np. nieprawidłowe umaszczenie, wady zgryzu itp.), w metryce zostanie zawarta informacja, że pies jest niehodowlany, a co za tym idzie nie będzie mógł brać udziału w wystawach i być dopuszczany do dalszego rozmnażania w hodowli.
Metryka zawiera informacje jak: rasa, imię i przydomek hodowlany, data urodzenia, umaszczenie, numer tatuażu lub chipa, imiona i przydomki rodziców oraz dane hodowcy.
W przypadku zakupu psa za granicą, zamiast metryki właściciel otrzymuje rodowód eksportowy.
Metryka jest dokumentem, na podstawie którego wyrabiany jest rodowód.
RODOWÓD
Rodowód jest dokumentem potwierdzającym przynależność psa do danej rasy. W porównaniu do metryki jest to bardziej szczegółowy dokument, potwierdzający pochodzenie psa do kilku pokoleń wstecz. W rodowodzie zawarte są informacje na temat pochodzenia psa, jego imię, przydomek hodowlany, płeć, datę urodzenia, umaszczenie, nr identyfikacyjny, dane hodowcy oraz dane właściciela, dane przodków z uwzględnieniem ich osiągnięć, badań i wyszkolenia.
RODOWÓD EKSPORTOWY
Jest to dokument niezbędny w sytuacji sprzedaży psa za granicę. Zgodnie z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych hodowca sprzedając szczenię za granicę ma obowiązek wyrobić mu rodowód eksportowy i wyłącznie na podstawie tego dokumentu będzie możliwe zarejestrowanie psa w kraju docelowym, po wcześniejszej nostryfikacji rodowodu w miejscowej organizacji kynologicznej.
JAK WYROBIĆ RODOWÓD?
W pierwszej kolejności właściciel psa musi zarejestrowac się w oddziale związku Kynologicznego (właściwym dla miejsca zamieszkania) oraz opłacić składkę członkowską związaną z przynależnością do ZKwP. Następnie właściciel szczenięcia składa w oddziale ZKwP metrykę, która zostaje przesłana do Zarządu Głównego ZKwP gdzie prowadzone sa księgi hodowlane. Czas oczekiwania na rodowód krajowy, eksportowy liczony jest od momentu wpłynięcia dokumentów do biura ZG ZKwP z oddziału i wynosi 14 dni roboczych. Szczegółowe informacje nt. opłat i terminów znajdują się na stronie ZKwP: https://www.zkwp.pl/index.php/ct-menu-item-32/2-uncategorised/168-rodowod
Prawo do rodowodu posiada szczenię, którego rodzice pochodzą z zarejestrowanej hodowli, a miot został zgłoszony w ZkwP.
Wyrobienie samego dokumentu jest dobrowolne, a posiadanie dokumentu w żaden sposób nie obliguje właściciela psa do wystawiania psa na wystawach ani też do dalszej hodowli. Jest jednak niezbędny, jeżeli w jakimś momencie właściciel psa zechce go wystawiać lub rozmnażać. Warto dodać, że rodowód można wyrobić w każdym momencie, nawet w przypadku dorosłego psa.
ZGŁOSZENIE PSA DO UDZIAŁU W WYSTAWIE:
Do udziału w wystawie psów ma prawo pies zarejestrowany w ZKwP lub innej organizacji kynologicznej uznanej przez FCI (Międzynarodową Federację Kynologiczną)
Zgłoszenie na wystawę odbywa się poprzez wypełnienie formularza zgłoszeniowego oraz uregulowanie opłaty za uczestnictwo. Wysokość opłaty ustalana jest przez Zarząd oddziału lub Klub Rasy dla każdej wystawy.
do zgłoszenia konieczne jest dołączenie kserokopii:
– certyfikatu użytkowości w przypadku psów ras użytkowych zgłaszanych do klasy użytkowej (certyfikat użytkowy to dokument wydawany dla psów, które zaliczyły odpowiednie konkursy/egzaminy organizowane pod patronatem Głównej Komisji Szkolenia psów lub Polskiego Związku Łowieckiego);
– championatu w przypadku psów zgłaszanych do klasy championów.
Brak załączenia powyższych dokumentów powoduje przeniesienie psów d grupy otwartej.
Potwierdzenie zgłoszenia wraz z aktualnym świadectwem szczepienia przeciwko wściekliźnie jest podstawą wprowadzenia psa na wystawę. W wystawie mogą brać udział wyłącznie zdrowe psy, posiadające odpowiednie zaświadczenia weterynaryjne.
Każdego psa zgłasza się w jednej z następujących klas:
- klasa młodszych szczeniąt – wiek od 4 do 6 miesięcy,
- klasa szczeniąt – wiek od 6 do 9 miesięcy,
- klasa młodzieży – wiek od 9 do 18 miesięcy,
- klasa pośrednia – wiek od 15 do 24 miesięcy,
- klasa otwarta – wiek powyżej 15 miesięcy,
- klasa użytkowa – wiek powyżej 15 miesięcy, z certyfikatem użytkowości, dla ras podlegających próbom pracy
- klasa championów – dla psów posiadających tytuły championa międzynarodowego lub krajowego polskiej lub zagranicznej organizacji kynologicznej uznanej przez FCI -nie dotyczy championatów młodzieżowych.
- klasa weteranów – dla psów i suk powyżej 8 roku życia
OCENY
Na każdej wystawie, psy biorące udział w poszczególnych klasach poddawane są ocenie pod kątem zgodności z opisem rasy zgodnie ze wzorcem FCI, wrodzonych i nabytych wad zarówno fizycznych jak i psychicznych. Do podejmowania decyzji o przyznaniu ocen, lokat, certyfikatów i tytułów, upoważniony jest jedynie uprawniony sędzia kynologiczny z Polski lub uprawniony sędzia zaproszony z uznanych przez FCI organizacji kynologicznych innych krajów.
Każdy pies może uzyskać jedną z poniższych ocen:
– DOSKONAŁA
„może być przyznana psu bardzo bliskiemu ideałowi wzorca rasy, będącemu w doskonałej kondycji fizycznej i psychicznej, który wykazuje harmonię oraz klasę w postawie i ruchu. Jego zalety jako przedstawiciela rasy pozwalają zignorować drobne niedoskonałości, ale piętno płci musi być wyraźne”
– BARDZO DOBRA
„może zostać przyznana jedynie psu, który posiada typowe cechy rasy i ma zachowane proporcje oraz jest we właściwej kondycji. Nieliczne, drobne błędy mogą być tolerowane, o ile nie dotyczą budowy psa. Ta ocena może być przyznana jedynie psu wysokiej klasy.”
– DOBRA
„powinna być przyznana psu, który posiada główne cechy charakterystyczne rasy, a wykazywane wady nie są dyskwalifikujące, ani nie zostały skorygowane chirurgicznie lub ukryte w inny niedozwolony sposób.”
– DOSTATECZNA
„powinna być przyznana psu, który odpowiada wzorcowi rasy, jednak nie posiada pewnych cech uznanych za istotne lub którego kondycja fizyczna nie jest optymalna.”
– DYSKWALIFIKUJĄCA
„powinna być przyznana psu,
– który nie odpowiada typowi wymaganemu we wzorcu rasy,
– którego zachowanie wyraźnie odbiega od wzorca lub jest agresywne,
– który wykazuje anomalie jąder, wady uzębienia lub zgryzu, wady umaszczenia, gatunku szaty lub albinizm. Ocena ta powinna być przyznana psom, których wady typu mogą stanowić zagrożenie dla ich zdrowia oraz psom wykazującym dyskwalifikujące wady wymienione we wzorcu rasy.”
– NIE DO OCENY
„to określenie jest przewidziane dla każdego psa, który:
-nie porusza się prawidłowo, stale skacze na wystawcę lub próbuje uciec z ringu, co uniemożliwia ocenę mechaniki i typowości ruchu
-nie pozwala dotknąć się sędziemu, uniemożliwiając ocenę zgryzu i uzębienia, szaty, budowy ciała, ogona lub jąder
-wykazuje ślady przeprowadzonych operacji lub leczenia oraz zabiegów, które mogą być
uznane za próbę oszustwa.
To samo dotyczy sytuacji, gdy sędzia ma uzasadnione podejrzenia, że przeprowadzono operację, której celem było skorygowanie wad powiek, uszu lub ogona. Uzasadnienie adnotacji NIE DO OCENY powinno być wpisane w karcie oceny psa.”
Dodatkowo psy z ocenami doskonałymi i bardzo dobrymi są porównywane przez sędziego i przyznaje się im lokatę od I do IV. Wszystkie pozostałe psy otrzymują oceny indywidualne bez lokat.
W klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt pies może otrzymać oceny:
- WYBITNIE OBIECUJĄCY (WO)
- OBIECUJĄCY (OB)
- MAŁO OBIECUJĄCY (MO)
Oprócz ocen na każdej wystawie, najlepszym i najbardziej obiecującym psom sędziowie przyznają także tytuły. To od nich w dużej mierze zależy renoma hodowli. Im bardziej utytułowani są rodzice, tym większa szansa na obiecujące potomstwo.
TYTUŁY
CWC/CAC – certyfikat na wystawowego championa kraju – tytuł może uzyskać zarówno pies jak i suka, które otrzymały ocenę doskonałą i lokatę pierwszą w klasach: pośredniej, otwartej, użytkowej i championów.
Duże CWC – certyfikat na wystawowego championa kraju przyznawany na wystawie międzynarodowej lub klubowej
Małe CWC – certyfikat na wystawowego championa kraju przyznawany na wystawie krajowej
CACIB – Certyfikat na Międzynarodowego Championa Piękności – tytuł otrzymać może pies i suka w danej rasie z oceną doskonałą i lokatą pierwszą w porównaniu psów/suk z klas: pośredniej, otwartej, użytkowej i championów.
Certyfikat przyznawany jest na wystawach: międzynarodowych, europejskich, światowych.
Res CACIB – rezerwowy Certyfikat na Międzynarodowego Championa Piękności – o tytuł konkurują psy i suki, które konkurowały o CACIB, dodatkowo na ring sędzia zaprasza psa/sukę z lokatą drugą z klasy, której pochodził pies /suka z CACIB. Jeżeli pies, który otrzymał CACIB posiada tytuł Inter Championa wówczas Res CACIB staje się CACIB-em.
CACIT – wniosek na międzynarodowego championa pracy
Zwycięzca Młodzieży – tytuł może otrzymać na każdej wystawie (nie dotyczy wystawy championów) i w każdej rasie pies oraz suka, które uzyskają w klasie młodzieży ocenę doskonałą i lokatę pierwszą
Zwycięzca Weteran – tytuł może otrzymać w każdej rasie pies i suka, które otrzymały ocenę doskonałą i lokatę pierwszą w klasie weteranów
Najlepszy Weteran w rasie – wybierany w porównaniu psa i suki z tytułem Zwycięzca Weteran
Najlepszy Junior w rasie – wybierany w porównaniu Zwycięzców Młodzieży psa i suki
Najlepszy Dorosły Pies/ Najlepsza Dorosła Suka – tytuł mogą otrzymać, w każdej rasie, psy i suki z ocenami doskonałymi, pierwszymi lokatami i wnioskiem CWC z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów, konkurując ze sobą w tzw. porównaniu.
BOS – Zwycięzca Płci Przeciwnej oraz ZR/BOB (Best of Breed) – Zwycięzca Rasy – O tytuł ten konkurują psy, które otrzymały tytuł:
„Zwycięzca Młodzieży”–pies i suka
Najlepszy Dorosły Pies i Najlepsza Dorosła Suka
„Zwycięzca Weteran” – pies i suka.
Ocena psa wystawiana przez sędziego, jest ostateczna, nie podlega odwołaniu i dokonywana jest w formie protokołu na „karcie oceny psa”. Każdy wystawca otrzymuje kartę wystawy z oceną psa i przyznanymi tytułami.
Wymogi hodowlane szczegółowo określa regulamin hodowli psów rasowych (aktualna wersja z 2014r).
Głównym celem hodowli jest, w myśl regulaminu, doskonalenie ras psów pod względem ich cech fizycznych, psychicznych i użytkowych. Hodowlę może prowadzić każdy członek Związku Kynologicznego po spełnieniu kryteriów określonych w regulaminie. Podstawowym kryterium jest posiadanie przynajmniej jednej SUKI HODOWLANEJ oraz zatwierdzony PRZYDOMEK HODOWLANY.
PRZYDOMEK HODOWLANY
to nazwa hodowli, wybrana przez hodowcę spełniająca określone kryteria. Z wnioskiem o zatwierdzenie przydomka hodowlanego hodowca występuje do Zarządu Oddziału ZKwP na specjalnym formularzu („Wniosek o rejestrację przydomka hodowlanego”).
O możliwości rejestracji określonego przydomka decyduje FCI po wstępnej weryfikacji Zarządu Głównego czy przydomek o takiej samej lub zbliżonej nazwie nie figuruje już w bazie. Po akceptacji FCI przydomek zostaje zarejestrowany w ZKwP.
Wszystkie szczenięta, które przychodzą na świat w danej hodowli (bez względu na rasę) otrzymują przydomek. Jest on także podstawą do wydania metryk. Brak zarejestrowanego przydomka uniemożliwia ich wydanie.
Wszystkim szczeniętom które urodzą się w jednym miocie nadawane są imiona zaczynające się na tą sama literę alfabetu, przy czym hodowca nie musi przestrzegać kolejności alfabetycznej w kolejnych miotach.
SUKA HODOWLANA
Do hodowli dopuszcza się jedynie suki hodowlane, które stosowną adnotację maja wpisaną w rodowodzie i Karcie Sztywnej. Suka nabywa uprawnienia hodowlane w momencie dokonania takiego wpisu.
Aby suka mogła uzyskać wpis do rodowodu i uzyskać uprawnienia hodowlane muszą być spełnione następujące warunki określone w regulaminie hodowli psów rasowych:
– suka musi być zarejestrowana w Związku Kynologicznym oraz wpisana do PKR (Polskiej księgi Rodowodowej) lub KW (księgi Wstępnej)
– musi mieć ukończone 15 miesięcy (z wyjątkiem niektórych ras)
– uzyskała, po ukończeniu 15 miesięcy, w dowolnej klasie, od co najmniej dwóch sędziów, trzy oceny co najmniej bardzo dobre, w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej. Suka użytkowa, posiadająca certyfikat użytkowości uprawniający do wystawiania w klasie użytkowej, może być dopuszczona do hodowli z trzema ocenami co najmniej dobrymi od co najmniej dwóch sędziów, w tym jedną uzyskaną na wystawie międzynarodowej lub klubowej
– Dopuszcza się do pierwszego krycia po ukończeniu 12 miesięcy suki niektórych ras np. miniaturowych i wielkogłowych, które w klasie młodzieży od minimum dwóch sędziów uzyskały trzy oceny co najmniej bardzo dobre w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej, na podstawie adnotacji w rodowodzie i karcie sztywnej „Rasa wielkogłowa/Rasa miniaturowa”. Dalsze używanie suki do hodowli wymaga uzyskania ocen co najmniej bardzo dobrych po ukończeniu 15 miesięcy.
– Suka traci uprawnienia hodowlane z dniem 31 grudnia roku, w którym ukończyła 8 lat.
– Oddziałowa Komisja Hodowlana, na wniosek hodowcy, może zezwolić na dalsze używanie do hodowli suki, która ukończyła 8 lat, pod warunkiem, że jest ona w bardzo dobrej kondycji i dawała wartościowe potomstwo.
Suka traci uprawnienia hodowlane i zostaje skreślona z ewidencji w sytuacji ustania członkostwa właściciela oraz w sytuacji, gdy na dwóch wystawach, przez dwóch różnych sędziów została zdyskwalifikowana ze względu na agresję w stosunku do ludzi.
PIES REPRODUKTOR
Do kryć dopuszcza się jedynie REPRODUKTORY, które stosowną adnotację maja wpisaną w rodowodzie i Karcie Sztywnej. Pies nabywa uprawnienia hodowlane w momencie dokonania takiego wpisu.
Aby pies mógł uzyskać uprawnienia hodowlane muszą być spełnione następujące warunki określone w regulaminie hodowli psów rasowych:
– pies musi być zarejestrowany w Związku Kynologicznym oraz wpisany do PKR (Polskiej księgi Rodowodowej) lub KW (księgi Wstępnej)
– musi mieć ukończone 15 miesięcy,
– uzyskał, po ukończeniu 15 miesięcy, w dowolnej klasie, od co najmniej dwóch sędziów, trzy oceny minimum doskonałe, w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej. Pies użytkowy, posiadający certyfikat użytkowości uprawniający do wystawiania w klasie użytkowej, może być dopuszczony do hodowli z trzema ocenami co najmniej bardzo dobrymi od co najmniej dwóch sędziów, w tym jedną uzyskaną na wystawie międzynarodowej lub klubowej.
– Dopuszcza się do kryć psa w okresie przejściowym od 12 miesiąca do 18 miesiąca, który uzyskał w klasie młodzieży, od co najmniej dwóch sędziów, trzy oceny minimum doskonałe, w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej, na podstawie adnotacji w rodowodzie i karcie sztywnej „OKRES WARUNKOWY”. Dalsze używanie psa do kryć wymaga uzyskania ocen co najmniej doskonałych po ukończeniu15 miesięcy.
– Dla reproduktorów nie ustala się górnej granicy wieku hodowlanego, ani limitu kryć.
Pies traci uprawnienia hodowlane i zostaje skreślony z ewidencji w sytuacji ustania członkostwa właściciela oraz w sytuacji , gdy na dwóch wystawach, przez dwóch różnych sędziów został zdyskwalifikowany ze względu na agresję w stosunku do ludzi.
KRYCIE
Każda suka hodowlana może być kryta wyłącznie jeden raz w roku. Fakt krycia potwierdza się KARTĄ KRYCIA, której odcinek składa w macierzystym Oddziale Związku zarówno właściciel suki hodowlanej jak i właściciel reproduktora. Dodatkowo właściciel suki hodowlanej do karty krycia dołączyć powinien kartę miotu i potwierdzenie wykonania znakowania szczeniąt.
Wszystkie szczenięta w miocie poddawane są znakowaniu (tatuażem lub chipem), a następnie między 6-12 tygodniem życia szczeniąt przeprowadzany jest przegląd miotu. Po każdym przeglądzie miotu sporządzany jest stosowny protokół, którego oryginał otrzymuje hodowca, a dwie kopie pozostają w oddziale związku (jedna w oddziale w którym zarejestrowana jest suka hodowlana, a druga wysyłana jest d oddziału w którym zarejestrowany jest reproduktor).
Wydanie METRYK dla szczeniąt odbywa się na podstawie:
– karty krycia,
– karty miotu,
– protokołu przeglądu,
– potwierdzenia znakowania.